صورت وضعیت چیست

در پایان هر ماه شمسی پیمانکار موظف است صورت وضعیت کارکرد های خود را جهت ارزیابی ، به گروه مشاور تحویل دهد.

و اما مسئله اصلی این است که صورت وضعیت چیست ؟ و یا صورت وضعیت نویسی به چه کاری از گفته می شود؟

در ابتدا به بررسی مفهوم صورت وضعیت می پردازیم و سپس به بررسی انواع صورت وضعیت ها خواهیم پرداخت.

صورت وضعیت دقیقا چیست؟

همان طور که از از نام صورت وضعیت مشخص است ، صورت وضعیت ، صورتی از کارکرد ، وضعیت پروژه ، تهیه ، ترکیب ، ساخت و حمل مواد و مصالح می باشد.

در واقع صورت وضعیت سندی برای پرداخت کارکردهای پیمانکار در طرح های عمرانی می باشد.

حال شاید برایتان سوال پیش بیاید که منظور از طرح عمرانی دقیقا چیست ؟

در واقع طرح عمرانی پروژه ای عمرانی است که کارفرمای آن دولت بوده و برای پرداخت هزینه آن ردیف بودجه در نظر گرفته شده است.

در قراردادهایی که مطابق با فهرست بها تهیه می‌شوند ، پیمانکار موظف است تمامی احجام کار شده را ابتدا دستور کار ، سپس صورتجلسه و در نهایت تمامی مقادیر صورتجلسه ها را در بخش ریز متره صورت وضعیت ، قید و به گروه مشاور یا ناظر ارائه دهد.

ساختار صورت وضعیت چیست؟

هر صورت وضعیت از بخش های گوناگونی تشکیل شده است که در برخی موارد با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند در این بخش از مقاله به معرفی برخی از ارکان یک صورت وضعیت نرمال و استاندارد می پردازیم.

1-  خلاصه مالی کل

در این بخش هزینه تمامی کار های انجام شده در دو ستون ادعایی پیمانکار (با رنگ مشکی) و مشاور (با رنگ قرمز) قید میشود.

2- کارهای فاکتوری

قسمتی از احجام که مصالح مورد نیاز عملیات به صورت فاکتوری خریداری شده اند.

3- تجهیز کارگاه

با توجه به پیشرفت عملیات ، مبلغ تجهیز کارگاه در هر صورت وضعیت پرداخت می گردد.

4- ریز متره مقادیر گنجانده شده در ریز مالی

به جداولی اطلاق می شود که مقادیر هر آیتم کاری در آن به تفکیک ، محاسبه و قید میشود.

5- خلاصه متره ، خلاصه اقلام ریز متره

به جداولی اطلاق می شود که مقادیر هر ردیف از ریز متره به صورت خلاصه در آن قید می گردد.

6- ریز مالی آیتم های هر فهرست بها

جداولی که در آن مقادیر هر ردیف از خلاصه متره نقل و بهای آن نیز طبق قرارداد یا فهرست بها در آن مشخص و محاسبه می گردد.

7- خلاصه مالی فهرست بهای هر رشته به تفکیک

متناسب با حجم پروژه ممکن است از چند فهرست بها استفاده شود و بایستی در صورت وضعیت خلاصه مالی هر فهرست بها را جداگانه ارائه دهیم.

8-  مصالح پای کار

مستند به بند “ج” ماده 13 شرایط عمومی پیمان، مصالح و تجهیزات پای کار، به مصالح و تجهیزاتی گقته می شود که پیمانکار ، با توجه به اسناد و مدارک پیمان جهت اجرای موضوع پیمان ، تهیه کرده و در محل یا محل هایی از کارگاه که در طرح جانمایی تجهیز کارگاه به عنوان انبار کارگاه یا محل انباشت مصالح تعیین گردیده نگهداری می کند.

انواع صورت وضعیت چیست؟

دسته بندی های مختلفی برای انواع صورت وضعیت ارائه می شود، چرا که در هر نوع دسته بندی یک معیار تعیین کننده است.

برای مثال یکی از دسته بندی های بسیار رایج بر حسب زمان است.

از لحاظ زمان ، می توان صورت وضعیت را به 3 دسته ذیل تقسیم بندی کرد :

• صورت‌وضعیت موقت
• صورت‌وضعیت ماقبل قطعی (آخرین صورت وضعیت موقت)
• صورت‌وضعیت قطعی

صورت وضعیت موقت

همان طور که می دانید صورت وضعیت صورت یا به عبارتی لیستی از هزینه های پیمانکار است که وی با ارائه آن به کارفرما می تواند هزینه های خود را وصول کند.

حال انواع مختلفی از صورت وضعیت بر حسب زمان ارائه آن به کارفرما موجود است که یکی از ان ها صورت وضعیت موقت می باشد.

طبق پیشنهاد شرایط عمومی پیمان پیمانکار بایستی ماهانه هزینه کرد خود را در قالب صورت وضعیت به کارفرما ارائه دهد (در شرایطی که پیمانکار نیاز فوری به وصل مطالبات خود نداشته باشد می تواند با هماهنگی دوره ماهانه صورت وضعیت را افزایش دهد ) ؛ به این صورت وضعیت ، صورت وضعیت موقت می گویند.

از دیگر ویژگی های این نوع صورت وضعیت علی الحساب بودن هزینه ها می باشد و در واقع هزینه های واقعی و نهایی در صورت وضعیت قطعی مشخص می شود.

بخش اصلی صورت وضعیت های موقت هزینه کارهای انجام شده تا آن تاریخ، طبق فهرست بها منضم به پیمان یا نرخ توافق شده بین کارفرما و پیمانکار می باشد.

قسمت دیگری از هزینه های مندرج در صورت وضعیت موقت مربوط به مصالح پای کار می باشد که در ادامه به این قسمت خواهیم پرداخت.

صورت وضعیت قطعی چیست

همان طور که می دانید صورت وضعیت صورت یا به عبارتی لیستی از هزینه های پیمانکار است که وی با ارائه آن به کارفرما می تواند هزینه های خود را وصول کند.

حال انواع مختلفی از صورت وضعیت بر حسب زمان ارائه آن به کارفرما موجود است که یکی از ان ها صورت وضعیت موقت می باشد.

در مقاله جامع صورت وضعیت موقت اشاره کردیم که مبالغ ذکر شده در صورت وضعیت موقت علی الحساب بوده و در صورت اشتباه در برخی مبالغ ، در صورت وضعیت های موقت بعدی بایستی این مبالغ اصلاح شوند.

یا حتی در برخی از مواردبه علت آماده نبودن صورت جلسه برخی از فعالیت ها در صورت وضعیت موقت درج نشده اند.

تمامی اشتباهات رخ داده در صورت وضعیت های موقت ، در صورت وضعیت قطعی که خود بر حسب صورت جلسات تایید شده مشاور نوشته شده است جبران خواهند شد.

تا به این جای کار متوجه شدیم که صورت وضعیت قطعی آخرین و دقیق ترین صورت وضعیتی است که یک پیمانکار به مشاور و یا کارفرما تسلیم می کند و به عبارتی این صورت وضعیت ، مبنای توسیه حساب کارفرما با پیمانکار می باشد.

بنابر این در صورت یک خطای جزئی در این صورت وضعیت ، هزینه های مالی جبران ناپذیری در انتظار پیمانکار خواهد بود؛ این در حالی است که اگر در صورت وضعیت موقت اشتباهی رخ  می داد به راحتی در صورت وضعیت های آتی قابل جبران بود.

صورت‌ وضعیت ماقبل قطعی

حسب ماده 34 شرایط عمومی پیمان ، پیمانکار تا یک ماه پس از تحویل موقت بایستی آخرین صورت وضعیت موقت خود را فارغ از مصالح پای کار به کارفرما ارائه دهد که به این صورت وضعیت، صورت وضعیت ماقبل قطعی می گویند.

همان طور که اشاره شد صورت وضعیت ما قبل قطعی از لحاظ ماهیت تفاوت چندانی با صورت وضعیت موقت ندارد ولی مزیت آن برای پیمانکار به حدی است که تمامی پیمانکاران نسبت به این صورت وضعیت علاقه ای دوچندان دارند.

در ابتدا مروری داشته باشیم بر نحوه واگذاری طرح های عمرانی.

پیمانکار قبل از شرکت در مناقصه بایستی ضمانت نامه ای از بانک ، که مورد تأیید کارفرما هم باشد را تهیه کند؛ این ضمانت نامه معادل 5 درصد از مبلغ اولیه پیمان می باشد.

بنابراین یکی از دغدغه های بزرگ پیمانکاران آزاد شدن این ضمانت‌نامه‌های بانکی می‌باشد و این مهم در صورت وضعیت ما قبل قطعی امکان پذیر است.

طبق تبصره ۱ ماده ۳۴ در صورتی که بدهی پیمانکار از نصف کسور تضمین حسن انجام کار کمتر باشد؛ ضمانت نامه انجام تعهدات وی آزاد می گردد.