لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 332

انکر منکر(بسیار زشت و بدترکیب)

چرب و نرم-غذای پر روغن و خوشمزه-سخن دلنشین-آدم متملق

با آب و تاب-با شرح و تفصیل

آدم سر به راه(شخص خوب و نجیب، کسی که مزاحم دیگران نیست)

خوش لعاب-زود جوش-خوش مشرب

چاروادارکُش-جنس تقلبی-چیز بد

بالا آوردن-استفراغ کردن

بجا-شایسته-در هنگام مناسب

ریقش را در آوردن-بیرون آوردن مواد درون امعا و احشا
دست زدن-کوبیدن دو دست به یکدیگر همراه با نوای موسیقی یا برای تشویق

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

 

دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی

دندان گِرد-طمع کار-آزمند-گران فروش

رسانه-وسیله ی ارتباطی

دستبوس-زیارت-دیدار-شزفیابی

الانه(همین حالا، هم اکنون)

ادب شدن(فهمیدن، با تنبیه عاقل شدن، تجربه آموختن، آدم شدن)

به خشت افتادن-متولد شدن-به دنیا آمدن

چشم کسی آب خوردن-امیدوار بودن-احتمال دادن

زیر غربالی-دانه هایی که به مرغ و پرنده می دهند

دست کم گرفتن-کم بها دادن-اهمیت ندادن-حقیر شمردن

چرکوندی-لکه دار کثیف

ادا اصول-ادا اطوار

جور شدن-اخت شدن-انس گرفتن-هماهنگ شدن

پیاده بودن در کاری-در کاری ناشی و بی تجربه بودن

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

پادو-شاگرد دکان-کسی که کارهای سرپایی را انجام می دهد

رفتن از کیسه-ضرر کردن-از سرمایه خرج کردن

 

ازراه‌نرسیده(در همان لحظه‌ی رسیدن، به مجرد ورود)

استخوان لای زخم گذاشتن(بلاتکلیف گذاشتن، کاری را کش دادن)

ژاندارم-مامور انتظامی عضو ژاندارمری

اختلاط کردن-بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن

خلاصه نویسی-کوتاه کردن مطلب

 

ابرو تابیدن-گره بر ابرو افکندن

زیر ابرو برداشتن-آرایش ابرو از طریق برداشتن موهای زاید زیر ابرو

پهلوان پنبه-درشت اندام ولی بی زور-پهلولن دروغی

ترق و تروق-سر و صدای به هم خوردن دو یا چند چیز

افتادن توی هچل(گرفتار دردسر و ناراحتی شدن)

در رفتن با کسی-رفع اختلاف کردن با کسی-آشتی کردن

چُر-ادرار

زحمت دادن به خود-خود را به زحمت انداختن

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

چینه کش-بنایی که دیوار گلی می سازد

از کسی رودست خوردن-از کسی فریب خوردن

جمال کسی را عشق است-کسی را دوست داشتن-دیدار کسی را به فال نیک گرفتن

خانه گرفتن-نگا. خانه بستن-اجاره کردن خانه

خوش خیال-آن که به دل بد راه نمی دهد-بی خیال
 

ریخت و پاش-اسراف-گشاده دستی-افراط در مصرف

زدن به سیم آخر-آخرین چاره را به کار بردن حتا اگر به ضرر باشد-خود را به لاقیدی زدن و به عاقبت کار نیاندیشیدن

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

رومیزی-منسوب به میز

خزانه کردن-نشاء و قلمه ی درختی را در زمین کاشتن تا پس از سبز شدن در جای دیگر بنشانند

تعارفی-کسی که بیش از اندازه اهل تعارف است-قابل پیشکش

آمدکار(شگون، فال نیک، خجستگی)

 

پر و پا داشتن-پایه و اساس داشتن

چوب دو سر گُهی-نگا. چوب دو سر طلا

رودربایستی داشتن-ملاحظه کردن-پروا داشتن
رفتن بالای منبر برای کسی-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن-غیبت کردن

راه بلد-راهنما-آن که راه را خوب می شناسد

 

 
پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

اشتباه لپی(اشتباه لفظی)

آی زکی(در مقام ریشخند و تحقیر گفته می‌شود)

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل

خط انداختن-خراش به جا گذاشتن

چروک انداختن-چین انداختن

الابختکی-اتفاقی-تصادفی
آفتابی کردن-پدیدار کردن

دوخت و دوز-خیاطی

چاق کردن-سر حال آوردن-درمان کردن

اُرد(درخواست، سفارش، دستور)
زیگزاک-خط شکسته-کنگره دار

آتش به مال خود زدن-کالایی را بسیار ارزان فروختن

 

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

جرات داشتن-دلیر بودن-جسارت داشتن

دست به دل کسی گذاشتن-با یادآوری خاطره ای دل کسی را اندوهگین کردن

بخور و نمیر-مقداری از غذا که تنها برای ادامه ی زندگی کفایت می کند

دو رویی-تزویر-عدم صمیمیت

آتش سوزاندن(شیطنت و شرارت کردن)

آروغ بی‌جا زدن-نابه‌جا سخن‌گفتن-نسنجیده کاری کردن

 

 

دست کسی در کار بودن-شرکت داشتن در کاری

خنجر زدن از پشت-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای درآوردن

پنج تن آل عبا- پنج تن

آشنایی به روشنایی انداختن-پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن

دوا-واجبی-مشروبات الکلی

به درک- به جهنم

 

دست آموز-تربیت شده-آموخته

تعلیمی-عصای کوچک

آتشی شدن(از کوره در رفتن)

بد خط-کسی که ناخوانا می نویسد
پا سوخت-پا بد-بد شانس

از بر بودن-مطلبی را در حافظه داشتن

پینه بستن-سخت شدن پوست کف دست و پا

زهره ترک شدن-زهره آب شدن

 

 

اشتر گربه(چیزهای نامتناسب با هم)

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

بگیر بگیر-بازداشت افراد بسیار-توقیف گروهی

 
ریسه رفتن-احتیار از دست دادن و پیچیدن نفس در گلو بر اثر خنده یا تاثر
ذات کسی خراب بودن-بد اصل و نسب بودن-اصالت نداشتن-بد جنس بودن
خوش جنس-خوش باطن-سلیم النفس
درق درق-صدای خوردن دو چیز سخت به هم

پیش تختی-پله مانندی برای رفتن به روی تخت مرتفع
جوش زدن دل-نگران و مضطرب بودن-در دلهره به سر بردن
پیشاب-ادرار

پیداش کردن-کسی را یافتن-گیر آوردن

روی باد هوا بودن-سست و بی پایه بودن
 

زهر چشم از کسی گرفتن-ترساندن-چنان تنبیه کردن که دیگر جرات تکرار خطا نباشد
پای خود را کنار کشیدن-دخالت نکردن

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

پس کسی برآمدن-حریف کسی بودن

 

انگشت رساندن(دست‌درازی کردن، دست زدن)
بخاری از کسی بلند نشدن-به حال دیگری سودی نداشتن-توانایی و برش نداشتن

بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

بد گل-زشت-بد ترکیب

توی مخ کردن-به خاطر سپردن-از بر کردن

آفتاب‌رو-جایی که آفتاب بر آن بتابد

دهن بسته-حیوان

پس دادن-خریده ای را به فروشنده باز گردانیدن-باز دادن چیزی که گرفته اند

رقاص خانه-دشنام گونه ای برای برخی جاها-جاهای بی حساب و کتاب و شلوغ و پلوغ

پیشنهاد دادن-طرح کردن چیزی
بریدن-از نفس افتادن-درمانده شدن-از حرکت باز ماندن
در غورگی مویز شدن-هنوز تازه کار بودن ولی ادعای مهارت و استادی کردن

آهنگ ریپ‌دار-آهنگی که یک ضرب آن کم باشد

 
از تک و تا نینداختن خود-از رو نرفتن-جا نزدن-خود را نباختن

دل داشتن-جرات داشتن-دلیر بودن

زیر گوشی در کردن-زیر سبیل در کردن

پیچه-نقابی که در گذشته زنان بر روی می گذاشتند

تو کله ی کسی کردن-چیزی را به سختی به کسی آموختن
از بای بسم الله تا تای تَمَت(از اول تا آخر، از سیر تا پیاز)

جوان مرگ شدن-در جوانی مردن

تو نخ کسی یا چیزی بودن یا رفتن-کسی یا چیزی را پاییدن و زیر نظر داشتن

توجیهی-برنامه های توضیحی

تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است

 

رفتن توی نخ چیزی یا کسی-چیزی یا کسی را زیر نظر داشتن و پاییدن

خوش خوراک-نگا. خوش خور

خشتک کسی را سر او کشیدن-نگا. خشتک کسی را پاره کردن

رقاص خانه-دشنام گونه ای برای برخی جاها-جاهای بی حساب و کتاب و شلوغ و پلوغ

چشم و دل سیر-کسی که به مال و منال دنیا بی اعتنا است

راه مکه-کهکشان

 
چوب حراج چیزی را زدن-در برابر تاراج و غارت قرار دادن

چشم کردن-چشم زدن
آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت

حرف زدن-پشت سر کسی بدگویی کردن-وراجی کردن

دیزی-ظرفی سفالی یا فلزی که در آن آبگوشت می پزند-آبگوشت
انگشت بر حرف نهادن(ایراد گرفتن، نکته‌گیری کردن، اعتراض کردن)

چشم دوختن-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

زمین زدن-به زمین انداختن چیزی یا کسی-شکست دادن حریف در کشتی-سبب پایین آمدن بهای چیزی شدن

افتادن به گردن کسی-به کسی تحمیل شدن
خوابیدن-خراب شدن-فرو ریختن
بقچه بندی-ران چاق

پوشالی-بی ارزش- بی مصرف

پیشنماز-کسی که پیشاپیش دیگران نماز می خواند و دیگران به او اقتدا می کنند

خودرنگ-دارای رنگ طبیعی
تر و خشک کردن-رسیدگی کردن-پرستاری کردن

چُش-کلمه ای که خر را ار رفتن و حرکت باز می دارند

 

دهان کسی چاک و بست نداشتن-ناتوان بودن در رازداری

 
دیر کرد-تاخیر-تعویق

 

 

 

جیگر-نگا. جگر-خطابی میان دوستان صمیمی به معنی عزیزم-عزیز دلم

پاتال-سالخورده-پیر
چپ دست کسی-که کارهایش را با دست چپ می کند

خط-راه-مسیر-مشی و مرام-مسلک-کنایه از نامه

زبان فهم-کسی که مطلب یا سخنی را خوب در می یابد

بخت کسی گفتن-خدا برایش ساختن-شانس آوردن

پا پیچ کسی شدن-با کسی در آویختن-به کسی سماجت کردن

تعلیمی-عصای کوچک

زیر دست-تابع-فرمان بردار

دقه-دقیقه

چشم و ابرو-زیبایی چهره

دنبال کسی گذاشتن-در پی کسی دویدن-کسی را تعقیب کردن

بازار گرمی کردن-تعریف کردن از کالا برای فروختن آن
اهل نشست(تارک دنیا، گوشه‌نشین)

چشم کردن-چشم زدن

زیرش زدن-زیر چیزی زدن

زنده باد مرده باد-جار و جنجال سیاسی-تظاهرات سیاسی-شعارهای موافق و مخالف دادن

پُر کار-فعال-با پشتکار

بخیه زدن-آجیده کردن-دوختن شکاف جامه یا تن

زلف گذاشتن-موی خود را بلند کردن

خاک به دهنم-زبانم لال
چل گُل-روغنی با خاصیت دارویی
از آب گل آلود ماهی گرفتن(از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن)

ریشه داشتن-سابقه ی خوب داشتن-محکم بودن

آی زرشک(آی زکی)

حمله گرفتن-غش کردن

آسمان به زمین آمدن-رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن
روی تاب گذاشتن-سپردن شرط بازی به نفر سوم برای جر نزدن حریفان

خاک بر سری-بی آبرویی

چای نیک-قوری و کتری چای

دو بامبی-دو دستی-با دو دست

الانه-همین حالا-هم اکنون

 

زیر جامه-زیر شلواری

خاک بر سر-توسری خورده-داغ دیده-بدبخت

اخ و تف کردن-آب دهان بیرون افکندن

خم شدن-دولا شدن

 

 

چشم و چراغ-شخص مورد علاقه-محبوب

استغفرالله-خدا نکند-خدای نکرده-هرگز

خیر ببینی-دعایی است در حق کسی که کمکی کرده باشد

 

 

دو برجی-کبوتری که در یک جا بند نمی شود

ریپال کسی را در آوردن-پدر کسی را در آوردن

دم-هنگام

حال آمدن-بهبود یافتن-سرحال شدن-چاق شدن

روی کسی نشدن-خجالت کشیدن

آمادگی و شوق بسیار برای کاری داشتن

بار گردن کسی گذاشتن-کاری را به زور و اصرار به عهده ی کسی گذاشتن
آتشخوار(ظالم، حرام‌خوار)
ذلیل مرده-ذلیل شده

حنز پنزر-نگا. خرت و پرت

از بی‌کفنی زنده بودن(بی‌نهایت فقیر و نیازمند بودن)

 

دست داشتن-توانایی داشتن-وارد بودن

چشم نم نمی-کسی که چشمش آب پس نمی دهد

چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود
دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی

دست کسی را توی پوست گردو گذاشتن-کسی را گرفتار مشکل و سختی کردن

جان کسی را به لب آوردن-سخت آزار دادن-به کسی انتظار دراز دادن

برچسب زدن-تهمت زدن

 

اخت بودن-سازگار و هماهنگ بودن-مانوس بودن

از پاشنه در کردن(پیاده راه درازی را طی کردن)

چال کردن-گود کردن-دفن کردن-به خاک سپردن

 

جور آمدن-اجزای لازم کاری با یکدیگر سازگار آمدن
دل کسی خون بودن-سخت رنجیده بودن-بسیار اندوهناک بودن

 

 

ژاندارمری-نهادی که عهده دار حفظ نظم و قانون در بیرون از منطقه های شهری است

چغاله بادامی-چغاله بادام فروش

در آمدن از زیر بته-خانواده و اصل و نسبی نداشتن

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن

روبند کردن-کسی را به رودربایستی به کاری واداشتن

پارو-زن پیر

آهنگ ریپ‌دار(آهنگی که یک ضرب آن کم باشد)

راست راستی-حقیقتن-واقعن

آب در هاون کوفتن(کار بی‌هوده کردن)

چشم کسی آب خوردن-امیدوار بودن-احتمال دادن

تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ

 

چهاردیواری اختیاری-هر کس در میان چهار دیوار خانه اش آزاد است

 

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

تفنگ ته پر ت-فنگی که با فشنگ شلیک می کند

داغ به دل کسی گذاشتن-کسی را عزادار کردن

به خود پیچیدن-ناخوش شدن-عتاب کردن

پا شدن-از جا برخاستن

از خوشحالی در پوست نگنجیدن-از شادی سر از پا نشناختن

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

خاله رورو-زنی که به علت چاقی یا آبستنی به زحمت راه می رود
خدابیامرزی-درخواست بخشش

حشری-شهوت ران-پر شهوت

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

پا لب گور داشتن-بسیار پیر بودن-در شرف مرگ بودن

تو گود-ظرف عمیق برای آش و سوپ و جز آن ها

دل تو ریختن-مضطرب و وحشت زده شدن بر اثر شنیدن خبر ناگوار

تغ و لغ-چیزی که نظم خود را از دست داده است-سست

پای کلاغ-خط بد و ناخوانا-خرچنگ قورباغه ای-قلم چرا

تیغ کش-چاقوکش حرفه ای-لات و جاهل

پا پتی-پا برهنه

از زمین سبز شدن(ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن، به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن)

زیر پاکشی کردن-از زبان کسی حرف کشیدن-کسب اطلاع کردن

دو به دو-دو تا دو تا

آخر و عاقبت(نتیجه‌ی خوب)

تشت رسوایی کسی به صدا درآمدن- تشت کسی از بام افتادن

چشم انداختن-نگاه کردن

افت کردن-کاهش یافتن-کم شدن

چم و خم-آداب و رسوم-فن-ناز و عشوه

 

خرد و خمیر-نگا. خرد و خاکشیر-له و لورده

دالی دالی کردن-خود را مرتب پنهان کردن و سپس نشان دادن

بچه گولزنک-غیر واقعی-بی ارزش

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

زحمت کشیدن-کار کردن

تنگاب آمدن-به جان آمدن

خَنج-ناخن کشیدن بر چیزی

بستن-یخ ردن-منجمد شدن-منعقد شدن-سفت شدن-ریختن بیش از اندازه-هدف قرار دادن

زار-نا به سامان-خراب-بد

جان کُردی-سخت گیری-مقاومت

پیش پا افتاده-کم ارزش-حقیر-معلوم-آشکار

به آخر خط رسیدن-به پایان کار

 

زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است

دک و دهن-دک و پوز

دم بازی-چاپلوسی-تملق

دُم سیاه-نوع مرغوب برنج گیلان-کبوتری که دم سیاه دارد

چهار دستی-فراوانی

 

راست آمدن-درست درآمدن حدس و پیش بینی

اَنف کسی معیوب بودن(ابله بودن، خل بودن)

بوق سگ-بسیار دیر وقت

ریش و قیچی را دست کسی دادن-اختیار کاری را به دست کسی دادن

زاق-چشم زاغ چشم

 

رده-حرف زشت یا نامربوط

چرخیدن در روی یک پاشنه-تغییر نکردن وضعیت-گذشتن وضع به منوال سابق

از هفت خوان رستم گذشتن-موانع و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشتن

دختراندر-نادختری-دختری که از شوهر یا زن دیگری باشد

از ریش برداشتن، روی سبیل گذاشتن(کار غیرمنطقی و بی‌نتیجه کردن)

بامبول زدن-حقه سوار کردن
رشوه گرفتن-رشوه خواری

روشن کردن چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از تماشاچیان می گیرند

چشم غره رفتن-نگاه خشم آلود کردن

بز خر-کسی که به قصد ارزان خریدن چیزی توی سر جنس می زند

دنیا دست کیست؟-پرسش از کسی که کاملن بی خیال و بی غم زندگی می کند

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک
دماغ تیز داشتن-شامه تیز داشتن

رویخی-فرنی-نوعی دسر که از نشاسته و شکر درست می کنند

دوا درمان-مداوا-معالجه

جان کلام-اصل مطلب

دل واپسی-نگرانی-اضطراب

انگولک کردن(سر به سر گذاشتن، با انگشت به چیزی ور رفتن، انگشت رساندن)

تا شدن-دو لا شدن-جمع شدن

حلال طلبی-نگا. حلال یابی طلبیدن

پیش غذا-آن چه پیش از غذای اصلی می خورند

خطب کسی کج بودن-نگا. پالان کسی کج بودن

آشی بودن زندگی-نامساعد بودن حال و احوال

 
باد رها کردن-رها کردن باد شکم-تیز در کردن

 

از دهان در رفتن(پریدن حرفی از دهان، بدون پیش‌بینی سخن راندن)

بلند شدن زیر سر کسی-با کسی سر و سری داشتن-تحریک شدن

دو رویی-تزویر-عدم صمیمیت

تاب دادن-سرخ کردن در روغن-پیچیدن-خم کردن

پچ پچ کردن-نجوا کردن-زیر گوشی حرف زدن

زنده باد مرده باد-جار و جنجال سیاسی-تظاهرات سیاسی-شعارهای موافق و مخالف دادن